Waarom smaakt mijn koffie zuur?

Als vervolg op mijn meest gelezen blog Waarom smaakt mijn koffie bitter leg ik je nu graag het andere uiterste uit.

Bitter en zuur staan vaak lijnrecht tegenover elkaar, maar bitter is ook weer een type zuur. Klinkt complex? 

Als je maar weet wat je eraan kan doen valt dit reuze mee. In deze blog leg ik je uit wat zure koffie is, wat je kunt doen als je koffie te zuur smaakt en welke koffiebonen niet zuur zijn.

Lees snel verder en kom erachter waarom jouw koffie zuur smaakt. 

Wat is zure koffie

#acidityisnotacrime

Allereerst wil ik starten met de aanname dat een zuurtje, aciditeit of fruitigheid niet per definitie slecht is. Oftewel; acidity is not a crime (quote van Gardelli Specialty Coffees). 

Het is wel zo dat koffie van oudsher vaak zo donker werd gebrand dat we erg gewend zijn geraakt aan de bittere en donkere smaken van verbrande koffie. Even een omschakeling dus.

Dit betrof echter koffie van lagere kwaliteit.

Tegenwoordig werken wij, en vele andere specialty coffee branderijen, met 'specialty coffee' of 'thirdwave coffee'.

Dit is kwalitatief hele goede koffie die je veel minder donker hoeft te branden omdat de boon van zichzelf al super mooie en rijke smaken bevat.

Het is immers de pit van een bes, en een bes is wat zurig, heel logisch dus! Toegegeven, ik moest er ooit ook even aan wennen.

Maar als je die weg eenmaal bent ingeslagen, wil en kán je niet meer terug. Als je de mildere smaken leert waarderen kan je veel meer subtiele (en minder subtiele) smaaknuances terugproeven in je kopje. 

Daarnaast hebben sommige landen van herkomst koffiebonen die meer aciditeit hebben dan andere landen.

Zo scoort Kenia super hoog op de lat van aciditeit, en is Brazilië meestal wat gematigder in deze smaaktonen. Zure koffie heeft dus super veel te maken met waar deze vandaan komt. 

Lees ook: Waar komt koffie vandaan?

Oorzaken van zure koffie

Zure koffie kan verschillende oorzaken hebben. Soms is het een kwestie van voorkeur of gewenning, maar vaak komt het door technische aspecten tijdens het branden of zetten van de koffie.

Hieronder vind je een overzicht van de meest voorkomende oorzaken van zure koffie en hoe je ze kunt herkennen:

Oorzaken:

1. Onderontwikkelde koffiebonen

   • Koffiebonen die niet lang genoeg zijn gebrand, ontwikkelen niet alle smaakcomponenten. Dit leidt tot een ongebalanceerde, vaak zure smaak.
     
     

2. Onderextractie

   • Wanneer koffie niet lang genoeg wordt geëxtraheerd, bijvoorbeeld door een te grove maling, een korte zettijd, of lage watertemperatuur, blijven zurige smaken domineren.
     
     

3. Land van herkomst

   • Sommige koffiebonen, zoals die uit Kenia of Ethiopië, staan van nature bekend om hun hoge aciditeit. Dit kan als zuur worden ervaren.
     
     

4. Onjuiste verhouding water en koffie

   • Te weinig koffie in verhouding tot het water zorgt ervoor dat de smaken niet volledig tot hun recht komen, wat kan leiden tot een zure en waterige koffie.
     
     

5. Te lage watertemperatuur

   • Als het water te koud is (onder de 92 graden), wordt de koffie niet goed geëxtraheerd, wat een zure smaak kan veroorzaken.

Met deze inzichten kun je eenvoudig analyseren waar het fout gaat en je koffiebereiding verbeteren.

Onderontwikkeld

Koffiebonen die niet lang genoeg gebrand zijn kunnen onderontwikkeld zijn. Dit betekent dat er niet genoeg tijd geweest is om alle smaken uit de koffie te ontwikkelen voor een gebalanceerde smaak.

In de praktijk kan dit vaak voorkomen met ‘light-roast’ koffies. Met medium- of darkroast koffies is dit bijna onmogelijk.

De kans dat je koffie te zuur smaakt heeft waarschijnlijk te maken met het volgende

Onderextractie

Een veelvoorkomend gevolg van niet lekker koffie zijn koffie-extractieproblemen. Als een koffie niet goed wordt gezet, en dat is erg makkelijk om te bereiken, krijg je vaak zure en waterige koffie (of volle en bittere koffie). 

Dit is meestal het gevolg van onderextractie, of overextractie in het geval van bittere koffie. Het ingewikkelde hieraan is is dat er niet één oorzaak is.

Het kan aan de maling liggen, maar ook aan de watertemperatuur, de hoeveelheid gemalen koffie of juist de verhouding. 

Hoe maak je koffie minder zuur?

Zo maak je koffie minder zuur

Zure koffie als gevolg van onderextractie leggen wij uit aan de hand van het ultieme espresso recept. 

Uiteraard kun je ook onderextractie creëren bij andere zetmethoden zoals de V60 of Chemex, maar hier gaan wij uit van een espresso recept.

De espresso is de basis voor bijna alle koffiesoorten, nail je deze, grote kans dat ook je cappuccino, flat white en americano top zijn!

Als we er vanuit gaan dat je het basisrecept van 19:40 gram goed kan reproduceren, zie hier een blog met instructies voor dit basisrecept, kan je andere factoren proberen te beïnvloeden:

1. Als je koffie nog niet super langzaam doorloopt, bijvoorbeeld tot maximaal 25 seconden, zou je kunnen proberen om nog een tandje fijner te gaan malen. Daarmee verleng je de extractie tot ongeveer 30 seconden. 
   
   
2. Indien mogelijk kan je de watertemperatuur verhogen. Een lagere watertemperatuur zorgt sneller voor onderextractie en daarmee zure koffie. Idealiter gebruik je water tussen de 92 en 96 graden.
    
3. Als bovenstaande tips niet helpen en je raakt niet gewend aan de fruitige smaken in de koffie zou ik je adviseren om een koffie met een ander land van herkomst te kiezen om te kijken of dit voor jou een verschil maakt. 
   
   
4. Als ook dat niet genoeg voor je doet ben je misschien toch meer een liefhebber van dark(er) roasts... Smaken verschillen natuurlijk!

Altijd al willen weten hoe je de perfecte espresso zet? Lees dan: Hoe maak je een espresso in 6 eenvoudige stappen.

Welke koffiebonen zijn niet zuur?

Als je dus echt niet van een fruitige koffiesmaak of spannende twist in jouw koffie houdt, dan vind je waarschijnlijk veel specialty coffees te zuur.

Maar wil je wel de specialty coffee ervaring, maar wil je een wat vollere en rondere koffiesmaak dan raad ik aan om voor een Braziliaanse koffie te gaan of voor een blend met een groot component Brasil.

Deze koffiebonen hebben meer nodige en chocolade tonen en bevatten een minimale aciditeit.

> Probeer onze Braziliaanse koffiebonen voor een minder zure smaak.

Welke koffie brandingen zijn niet zuur?

Je kunt ook kijken naar de ‘roast-degree’ van de koffie. Hoe lichter de koffiebonen gebrand zijn, hoe groter de kans dat er meer zuurtjes in de koffie zullen zitten.

Kijk dan naar een medium+ of een darkroast koffie.

Deze brandingen hebben door het brandproces minder zuurtjes in het eindresultaat.

Welke soorten koffiebonen zijn minder zuur?

Ook kun je kijken naar de soorten koffiebonen.

Robusta koffiebonen zijn van nature niet zuur en neigen wat meer naar bitter.

Je zou dus kunnen kijken voor een koffiemerk dat Robusta koffie verkoopt of een blend waarvan een groot component Robusta is.

Veelgestelde Vragen (FAQ) over Zure Koffie

1. Waarom smaakt mijn koffie zuur?

Zure koffie kan worden veroorzaakt door onderontwikkelde koffiebonen, onderextractie tijdens het zetten, of door de natuurlijke aciditeit van de gebruikte bonen.

Ook factoren zoals de watertemperatuur en de maling van de koffie kunnen een rol spelen.

2. Is zure koffie slecht?

Nee, een zekere mate van aciditeit in koffie wordt juist als een kwaliteitskenmerk gezien, vooral bij specialty coffee.

Het geeft de koffie een frisse en fruitige smaak. Echter, wanneer de zure smaak te overheersend is, kan dat duiden op een onjuiste bereiding of een persoonlijke smaakvoorkeur.

3. Wat betekent onderontwikkelde koffie?

Onderontwikkelde koffie verwijst naar bonen die niet lang genoeg zijn gebrand. Hierdoor hebben de smaken zich niet volledig ontwikkeld, wat kan resulteren in een scherpe of zure smaak.

4. Hoe kan ik onderextractie voorkomen?

Om onderextractie te voorkomen:

• Gebruik een fijnere maling.
• Verleng de extractietijd.
• Zorg dat het water tussen 92-96°C is.
• Pas de koffie- en waterratio aan, bijvoorbeeld 1:16 (1 gram koffie op 16 ml water).

5. Welke koffiebonen zijn het minst zuur?

Koffiebonen uit Brazilië of blends met een hoog percentage Braziliaanse bonen staan bekend om hun zachte, ronde smaak met minder aciditeit.

Ook bonen van Robusta-variëteiten zijn minder zuur en hebben een vollere, bittere smaak.

6. Hoe beïnvloedt de branding de zuurgraad van koffie?

Hoe lichter de branding (light roast), hoe meer de aciditeit van de koffie naar voren komt.

Medium roast en dark roast verminderen de zurige smaak, waardoor de koffie voller en rijker smaakt.

7. Wat is het verschil tussen zuur en bitter in koffie?

• Zuur: Heeft te maken met de natuurlijke aciditeit van de koffiebonen en kan fris of fruitig smaken.
• Bitter: Ontstaat door overextractie of te donkere branding, wat kan leiden tot verbrande smaken.

8. Hoe weet ik of mijn espresso te zuur is?

Als je espresso binnen minder dan 25 seconden is geëxtraheerd of te snel doorloopt, kan dit wijzen op onderextractie. Een fijner malen van de koffie kan dit probleem oplossen.

9. Kan ik zure koffie zoeter maken?

Ja, je kunt zure koffie zoeter maken door de balans in de extractie te verbeteren. Probeer een fijnere maling, een hogere watertemperatuur, of pas de verhouding koffie tot water aan.

Als dat niet werkt, kies je voor een minder zure boon, zoals uit Brazilië.

10. Hoe voorkom ik zure koffie bij filtermethoden zoals V60 of Chemex?

• Gebruik een iets fijnere maling.
• Zorg dat het water minimaal 92°C is.
• Verhoog de zettijd met een paar seconden.
• Experimenteer met een iets hogere koffie/water-verhouding, bijvoorbeeld 1:15.

11. Zijn fruitige smaken hetzelfde als zuur?

Niet per se. Fruitige smaken in koffie kunnen een indicatie zijn van hoogwaardige bonen en kunnen een breed spectrum aan smaken omvatten, zoals bessen, citrus en tropisch fruit.

Dit is anders dan een onaangename zure smaak die meestal het gevolg is van een fout in de bereiding.

12. Wat is de beste zetmethode voor minder zure koffie?

Methoden zoals de espressomachine, de French press, of een traditionele filtermethode met medium tot dark roast koffie zijn geschikt om de zure tonen te minimaliseren.

13. Hoe belangrijk is de waterkwaliteit?

De waterkwaliteit is cruciaal. Te hard of te zacht water kan de smaak van je koffie beïnvloeden. Gebruik gefilterd water met een neutrale pH-waarde voor de beste resultaten.

14. Kan ik wennen aan zure koffie?

Ja, met tijd en experimenteren kunnen veel mensen leren genieten van de frisse, fruitige smaken van zure koffie, vooral bij specialty coffee. Het helpt om te starten met mild zure bonen en je smaak langzaam op te bouwen.

15. Wat als ik echt niet van zure koffie houd?

Als je echt niet van zure koffie houdt, kies dan voor:

• Donkerder gebrande bonen (medium+ of dark roast).
• Koffiebonen uit Brazilië of blends met een lage aciditeit.
• Koffiemerken die Robusta bonen of niet-zure blends aanbieden.

Conclusie: Koffie in balans

Uiteraard ga jij voor het allerlekkerste kopje koffie. Dit is een kop koffie die volledig in balans is. Hier zijn de zure, zoete en bittere smaken uit de koffie onttrokken.

Dit zorgt ervoor dat je kopje koffie perfect in balans is. 

Als je een espresso gewoon slecht zet, dan is de kans dat deze zuur of bitter smaakt, in ieder geval uit balans is, erg groot!

Van de meeste koffiebonen kun je een perfect kopje koffie zetten dat volledig in balans is. Je moet alleen een beetje oefenen!

Pas wel op, straks kun je niet meer stoppen met koffie drinken ;-)