Wat is Specialty Coffee?

Specialty Coffee is koffie van zeer hoge kwaliteit, die met grote zorg geproduceerd, beoordeeld, gebrand en geconsumeerd wordt. Dit is goed te vergelijken met mooie wijnen of whiskey’s. Je hebt natuurlijk prima wijntjes in de supermarkt, maar voor een echt goede fles moet je naar de specialist. En daar betaal je uiteraard iets meer voor. Dit is ook het geval met Specialty Coffee. In deze blog behandelen we de veel gestelde vraag; wat is Specialty Coffee nu eigenlijk en wat zijn de voordelen van het drinken van Specialty Coffee. 

Een introductie in de wereld van Specialty Coffee

In deze post vertellen we je zoveel mogelijk over specialty coffee. Wat betekent specialty coffee nu precies? Worden boeren die specialty coffee produceren beter betaald? Is specialty coffee beter voor het milieu? En wie bepaalt er nu eigenlijk welke koffie specialty coffee genoemd mag worden en welke niet?

Wat is specialty coffee?

De term Specialty Coffee is in 1974 voor het eerst gebruikt door de legende van de Amerikaanse Koffie industrie, Erna Knutsen. Anno 2022 hoor je de term steeds vaker en schieten de specialty coffee barretjes en branderijen als paddestoelen uit de grond. Maar wat is specialty coffee nu precies?

“Specialty Coffee is koffie van het hoogste niveau die in elke fase van de supply chain aan de hoogste standaarden voldoet.”

Het is dus niet alleen de kwaliteit van de ongebrande koffiebonen, maar het gaat hier ook om iedere schakel in de keten om Specialty Coffee ook echt specialty coffee te laten zijn.

• De koffieboer en hoe deze de koffiebonen oogst en verwerkt. 
• De koffiebrander en hoe deze de koffiebonen brand om de unieke eigenschappen naar voren te brengen.  
• De barista die tijdens het zetten het ultieme uit de koffiebonen haalt.

Waarom is Specialty Coffee zo populair?

De populariteit van specialty coffee is de afgelopen jaren enorm toegenomen. De consument is steeds veeleisender, ook op het gebied van koffie.

• De consument wilt weten waar de koffie vandaan komt (transparantie)
• De consument drinkt graag koffie die smaakvol, zoet en vol is en niet een bitter ‘bakkie pleur’
• De consument is zich steeds bewuster van de uitbuiting van koffieboeren wereldwijd en wilt hier uiteraard niet in mee. Lees meer over: Fairtrade vs. Direct Trade koffie.
• Specialty Coffee bars zijn inmiddels op elke straathoek te vinden.

Specialty Coffee en een transparante supply chain

Voor specialty koffie is elke schakel in de koffieketen even belangrijk. Denk aan de blockchain technologie. Door middel van transparantie kan er ‘anytime’ op elk niveau bekeken worden hoe bijvoorbeeld de koffie verbouwd is, of er geen bestrijdingsmiddelen gebruikt zijn en soms zelfs welke prijs de koffieboer voor zijn waardevolle product betaald heeft gekregen. Middels onderstaande fasen (productie, beoordelen, branden & consumeren) proberen wij iets meer inzicht te geven in hoe specialty koffie uiteindelijk bij jou, als consument, terecht komt. 

Productie van Specialty Coffee

Alleen de allerbeste koffiebonen kunnen doorgaan voor Specialty Coffee. Goede zorg tijdens het cultiveren is daarom een belangrijke basis. Wanneer de tijd voor het oogsten is aangebroken, worden alleen de rijpste bessen geplukt en meegenomen in het productieproces. Dit is een zorgvuldig en intensief proces wat daarom ook altijd met de hand gebeurt.

Vervolgens worden de koffiebonen ontdaan van hun schil en gedroogd. Of de bonen worden met vrucht en al gedroogd, waardoor meer zoetheid van de bes in de pit (koffieboon) trekt. Daarna gaan de koffiebonen door een aantal sorteerprocessen en worden deze getest op hun kwaliteit.

Leestip: Verwerkingsmethoden van koffiebonen

Alleen de beste koffiebonen zonder defecten en met het gewenste smaakprofiel kunnen doorgaan voor Specialty Coffee. Door een nauwe samenwerking met deze koffieboeren kan deze hoge kwaliteit gewaarborgd worden. Door een goede, eerlijke betaling kan deze koffieboer er jaar in jaar uit voor zorgen dat de kwaliteit verder geoptimaliseerd wordt. Het mes snijdt hier dus echt aan twee kanten.

Leestip: Fairtrade vs. Direct Trade Koffie

Op dit moment is de koffie nog groen en ongebrand en daarom ongeschikt voor consumptie.

Foto: This Side Up. Droogbedden koffie in Indonesië. 

Hoe ziet Specialty Coffee eruit

Aan alleen de koffiebonen kun je niet direct zien of het om specialty koffiebonen gaat of niet. Er zijn wel een aantal tips waar je op kunt letten bij het kopen van specialty coffee. Allereerst (bijna) alle koffie die je in de supermarkt koopt is GEEN specialty coffee. Lees ook onze blog over de verschillen tussen supermarktkoffie en specialty coffee

De kleur van de gebrande koffiebonen

Specialty Coffee is van dusdanig hoge kwaliteit dat koffiebranders deze niet te donker branden. Juiste met een lichte of medium branding komen de unieke smaken naar voren. Heb je echter super donkere koffiebonen (darkroast) dan duidt dit er vaak op dat het hier niet om specialty coffee gaat. De gevestigde koffie industrie (ver)brand de koffie vaak zo donker om de slechte kwaliteit te verhullen.

Lees ook: Koffiebranden, wat is het en hoe doe je het?

Foto: Lichter gebrande koffiebonen in de Zwarte Roes micro-branderij

De verpakking van specialty coffee

Koffiebranderijen die specialty coffee branden zetten altijd de branddatum op de verpakking en (meestal) niet de ten minste houdbaar tot datum. Deze branddatum is namelijk super belangrijk want vers gebrande koffiebonen kun je het beste drinken binnen 6-8 weken na branden.

Leestip: De houdbaarheid van koffiebonen

Beoordeling Specialty Coffee

Wie en hoe bepalen nu eigenlijk welke koffie specialty coffee genoemd mag worden?

Voordat de koffie op transport gaat (naar bijvoorbeeld Nederland) worden er ‘samples’ opgestuurd en beoordeeld door zogenaamde Q graders (denk bijv. aan een specialistische wijnproever ter vergelijking). Voor Zwarte Roes is het van groot belang om goed samen te werken met deze controleurs, om de juiste koffiebonen voor onze micro koffiebranderij te selecteren. Hij/zij geeft een score en kan hier een smaakprofiel aanhangen. Koffie met een score van 80 en hoger worden gekwalificeerd als Specialty Coffee. Zie onderstaande tabel voor koffie beoordelingen.

Specialty Coffee score sheet.

De Specialty koffiebrander

Op het moment dat de koffie beoordeeld is wordt de koffie nogmaals getest door de brander om te kijken of dit past binnen het huidige aanbod. Dit wordt ook wel ‘cuppen’ genoemd en gaat over een speciale proef-techniek. Daarna kan de koffie ingekocht worden. Eenmaal in productie genomen wordt er een passend brandprofiel gekozen voor de optimale smaakbeleving, en komt deze uiteindelijk bij de consument terecht. 

Foto: Coffee cupping

Consument

Natuurlijk ben jij als consument de sluitende schakel van de koffieketen. Uiteindelijk heeft elke schakel zijn uiterste best gedaan om de hoogst mogelijke kwaliteit in jouw kopje te krijgen. Door een transparante keten weet de consument waar de koffie vandaan komt (land, streek en soms zelfs boerderij), hoe deze beoordeeld is en welk smaakprofiel er verwacht kan worden. Nu is het aan jou de taak om deze koffie te zetten op de allerlekkerste manier ooit!

Heb jij zin gekregen in een kopje heerlijke specialty coffee? Bekijk dan ook welke specialty coffee’s wij dadelijks branden in onze micro-branderij.

Enjoy!

Lees ook: Specialty koffie vs Commerciële koffie: de verschillen

Conclusie

Specialty Coffee is koffie van de allerhoogste kwaliteit, die met grote zorg geproduceerd, beoordeeld, gebrand en geconsumeerd wordt. Het gaat niet alleen om de kwaliteit van de ongebrande koffiebonen, maar ook om iedere schakel in de keten om Specialty Coffee ook echt specialty coffee te laten zijn.

De populariteit van specialty coffee is de afgelopen jaren enorm toegenomen omdat consumenten steeds veeleisender zijn en zich bewuster worden van de uitbuiting van koffieboeren wereldwijd.

Specialty Coffee bars zijn inmiddels op elke straathoek te vinden. Het proces van het produceren van Specialty Coffee vereist een nauwe samenwerking tussen de koffieboeren, branders en barista's om de hoogste kwaliteit te garanderen.