Fairtrade vs. Direct Trade koffie

Foto: The Coffee Quest

Bijna iedereen kent ze wel: de Fairtrade keurmerken op koffie, chocola, bananen en vele andere producten. Dat steeds meer producten een duurzame grondslag hebben vinden wij een mooie ontwikkeling.

Maar nu ontstaat er langzaamaan een nieuwe (tegen)beweging: Direct Trade Koffie in plaats van Fairtrade. Vooral in koffieland wordt Direct Trade steeds populairder. In deze blog leggen we uit wat het verschil is... 

Wat is Fairtrade

Fairtrade is sowieso het oudere 'zusje' van Direct Trade. In 1988 werd al het eerste pak koffie met Faitrade keurmerk verkocht.

Het Fairtrade keurmerk werd door de Max Havelaar stichting geïntroduceerd, als mooi vervolg op ontwikkelingshulp.

Volgens de website van Max Havelaar was er een dringende oproep van Mexicaanse koffieboeren: "Hulp is mooi, maar een eerlijke prijs voor onze koffie is nog beter.

Dan hoeven we onze hand niet langer op te houden". Duidelijke vraag, mooi initiatief! 

Kritiek op fairtrade koffie

Maar nu er langzaamaan steeds meer producten Fairtrade gecertificeerd worden, ontstaat er ook meer kritiek op het keurmerk.

Zo zou Fairtrade een Westers speeltje zijn (Volkskrant) en zouden we met het kopen van Fairtrade producten vooral de organisatie erachter in stand houden (Radar). Ook NRC meldt dat koffieboeren nog weinig merken van deze 'eerlijke handel'.

Daarnaast is het zo dat voordat boeren hun product als Fairtrade kunnen verkopen ze lid moeten worden.

Dit lidmaatschap kunnen kleine boeren vaak niet betalen. Als koffiebrander mag je Fairtrade ingekochte groene koffiebonen niet zomaar als Fairtrade verkopen. Ook dán moet je lid worden.

En ook voor kleine koffiebranders geldt eigenlijk hetzelfde: Of ze kunnen dit niet betalen, of ze kunnen dat geld vaak beter ergens anders in steken! 

Daarnaast is er bij Fairtrade zo'n oog voor "eerlijk", dat het kwaliteitsaspect een beetje in het niet valt. Het moet natuurlijk niet zo zijn dat we meer gaan betalen voor slechtere koffie...

Lees ook: Specialty koffie vs. Commerciële koffie: de verschillen

Wat is Direct Trade Koffie

Steeds meer koffiebranders zijn klaar met de grote logge organisaties die tussen hun en de koffieboeren in staan. Het kost geld, de focus op kwaliteit is minimaal en de boer wordt er nauwelijks beter van.

Daarom gaan steeds meer koffiebranders voor de meest logische stap ooit. Direct Trade, directe handel met de koffieboer. Ze slaan alle schakels tussen hun en de koffieboeren over en gaan zelf op pad.

Zo kunnen ze meekijken, proeven, duidelijke afspraken maken over de kwaliteit en langdurige relaties opbouwen.

Doordat de schakels ertussen worden overgeslagen hoeven die schakels ook niet betaald te worden en kan dit geld WEL bij de boer en zijn familie terechtkomen.

Alleen als beide partijen zich aan de gemaakte afspraken houden gaat de koop door. Zo heeft de koffiebrander een hogere kwaliteit koffie en de boer meer inkomsten. 

Foto: This Side Up

Training voor de lange termijn

Naast Direct Trade en de vele voordelen daarvan, zien we een andere leuke ontwikkeling in het kader van die lange termijn relaties; onze partners (o.a. This Side Up: the good middleman en The Coffee Quest) investeren ook in het 'trainen' van de koffieboeren om de oogsten tijdens de komende jaren steeds beter te krijgen.

Dit zorgt ervoor dat koffieboeren én gemotiveerder zijn omdat ze potentieel de komende jaren nóg meer geld kunnen vangen voor hun levenswerk, maar ook de tools en kennis hebben om dit te kunnen realiseren.

Dit is geen charity, dit is empowerment!

Foto: This Side Up Ethiopia Galeh

Om de kwaliteit van de koffie standaard en vergelijkbaar te maken is er de SCA (Specialty Coffee Association) puntenscore.

Veel koffiebranders die aan Direct Trade doen werken met specialty coffee. Alleen koffie die minimaal 80 punten scoort volgens een zogenaamde "Q grader" mag onder de naam 'specialty coffee' worden verkocht.

Dit stimuleert koffieboeren om zo de koffieoogst zo goed mogelijk te laten slagen, want hoe hoger de puntenscore hoe hoger de prijs! 

Voordelen Direct Trade

De voordelen van Direct Trade Koffie zijn eindeloos. Door de goede prijs die met deze directe handel betaald wordt kunnen de producenten meer investeren in hun koffiegewassen.

Zo lukt het vaak om jaar op jaar steeds betere koffie te produceren. Het grote voordeel in dit Direct Trade systeem ligt dan ook in het geval dat hoe beter de koffie, hoe beter de prijs die er betaald wordt.

Door deze Direct Trade movement worden de koffieboeren in staat gesteld zich verder te ontwikkelen. Zo voorkomen wij met zijn allen dat de koffieboeren straks de handdoek in de ring gooien.

Zo kunnen wij de komende jaren nog lang genieten van koffie waarvan de kwaliteit steeds beter wordt.

Direct Trade en Zwarte Roes

Wij zijn ons er van bewust dat geen enkel systeem perfect is. Toch voelen wij ons beter bij Direct Trade Koffie omdat het zo lekker transparant is. Wij laten nu onze partners koffie direct inkopen bij de koffieboeren.

Wij geloven wél in de 'good middleman' en kiezen ervoor om alleen samen te werken met partners die écht waarde toevoegen voor iedere schakel. 

Direct Trade Koffiebonen kopen; waar moet je op letten?

Doordat Direct Trade Koffie geen officieel keurmerk heeft, is het wel wat lastiger om het onderscheid tussen echte Direct Trade Koffie en gewone koffie waarvan gezegd wordt dat het Direct Trade is (greenwashing).

Bij Zwarte Roes vertellen wij een zo uitgebreid mogelijk verhaal over de herkomst van onze koffiebonen.

Wij zijn hierin zo transparant mogelijk en delen alle informatie die wij hebben zoals de prijs die er voor de koffie is betaald, welke projecten er lopen en uiteindelijk het belangrijkste de kwaliteit van deze koffiebonen.

Lees hier bijvoorbeeld het verhaal van onze Keniaanse Koffie wat wel de koffierevolutie wordt genoemd.