Log-in
Stel wachtwoord opnieuw in
We sturen je een e-mail om je wachtwoord opnieuw in te stellen.
Koffie is iets moois.
Het maakt ons wakker, geeft ons een excuus om vijf minuten stil te zitten, en eerlijk gezegd, het smaakt gewoon geweldig.
Maar zodra je je afvraagt wanneer iemand er eigenlijk mee zou moeten beginnen, wordt het wat ingewikkelder.
Ik run een specialty coffee roastery en hou van koffie met heel mijn hart. Toch zou zelfs ik een peuter geen flat white aanraden.
Dus laten we de feiten op een rij zetten en horen wat gezondheidsexperts echt adviseren over het moment waarop je veilig kunt beginnen met koffie.
Er is geen eenduidig antwoord, maar de meeste gezondheidsprofessionals zijn het over één ding eens: koffie en kinderen zijn geen goede combinatie.
De cafeïne in koffie heeft een veel sterker effect op kinderen dan op volwassenen.
Hun kleinere lichaamsgrootte betekent dat ze van zelfs kleine hoeveelheden al zenuwachtig of angstig kunnen worden.
Volgens het Voedingscentrum zouden kinderen onder de 13 jaar cafeïne zoveel mogelijk moeten vermijden.
Voor tieners tussen de 13 en 18 jaar adviseren ze om niet meer dan 100 mg cafeïne per dag binnen te krijgen. Dat is ongeveer één klein kopje koffie, als je het ruim neemt.
Dus nee, het is niet verboden om je tiener een cappuccino te geven, maar wees niet verbaasd als hij of zij daarna tegen het plafond stuitert.
Als je je specifiek afvraagt wanneer kinderen wél koffie mogen drinken, hebben we dat uitgebreid uitgelegd op onze blog.
Cafeïne heeft invloed op slaap, en slaap is cruciaal tijdens de groei.
Een gebrek aan slaap bij kinderen en tieners wordt in verband gebracht met gedragsproblemen, slechtere schoolprestaties en zelfs belemmeringen in de lichamelijke ontwikkeling.
Volgens de American Academy of Pediatrics zouden jongeren energiedrankjes helemaal moeten vermijden en voorzichtig moeten zijn met koffie vanwege het risico op slaapproblemen en een verhoogde hartslag.
Een artikel uit 2020 van het RIVM onderstreept dezelfde zorgen over de cafeïneconsumptie bij jongeren in Nederland.
Zodra je volwassen bent, is koffie niet per se iets om je zorgen over te maken, maar het blijft wel een grijs gebied.
De meeste onderzoeken tonen aan dat 3 tot 4 kopjes per dag voor de meeste mensen prima is, en mogelijk zelfs gezondheidsvoordelen biedt zoals een verlaagd risico op type 2 diabetes en hart en vaatziekten.
Toch blijft matig gebruik belangrijk.
Ga je te ver in je espresso gewoonte, dan loop je het risico op angstklachten, slapeloosheid of gewoon ouderwetse koffie zweetaanvallen.
En laten we de invloed van koffie op je botgezondheid niet vergeten, ja dat speelt echt mee.
Te veel cafeïne kan de calciumopname verminderen, vooral als je voeding al aan de lage kant zit qua calcium.
Zeker, genoeg zelfs. Zwangere vrouwen, mensen met hartproblemen, personen die bepaalde medicatie gebruiken, of iedereen die gevoelig is voor cafeïne moet extra voorzichtig zijn.
Volgens het Voedingscentrum is het advies voor zwangere vrouwen om niet meer dan 200 mg cafeïne per dag binnen te krijgen.
Voor sommige tieners is koffie hun eerste kennismaking met cafeïne, en daarna stappen ze over op energiedrankjes.
In tegenstelling tot koffie bevatten energiedrankjes vaak toegevoegde suikers, guarana en andere stimulerende stoffen, wat kan zorgen voor een flinke cafeïnepiek zonder dat je het echt doorhebt.
Experts, zoals die van het Trimbos instituut, hebben hun zorgen geuit over de populariteit van energiedrankjes onder jongeren.
Koffie in gematigde hoeveelheden is meestal een veiligere keuze, mits je hem niet volspuit met slagroom en karamelsiroop.
Laten we eerlijk zijn: cafeïne en slaap gaan niet goed samen. Koffie drinken in de namiddag kan de aanmaak van melatonine vertragen, waardoor je moeilijker in slaap valt.
Zelfs volwassenen ontsnappen er niet aan. Merk je dat je ’s nachts ligt te woelen? Stel dan een cafeïne avondklok in. Geen koffie meer na 14:00 uur is een goede vuistregel.
In sommige Nederlandse scholen zijn er automaten of kantines waar leerlingen koffie kunnen kopen. Maar is dat eigenlijk wel een goed idee?
Daar valt over te twisten.
Enerzijds kan het de concentratie verbeteren.
Anderzijds kan het juist bijdragen aan slaapproblemen, onrust en afhankelijkheid.
Ouders en scholen zouden duidelijke afspraken moeten maken over limieten rond cafeïne en betere alternatieven aanbieden zoals water (ja, saai, maar het werkt).
In landen zoals Zweden of Italië is het niet ongebruikelijk dat kinderen al op jonge leeftijd een klein kopje verdunde koffie krijgen. Daar draait het vaak meer om het ritueel dan om de cafeïne.
In Nederland zijn de richtlijnen een stuk voorzichtiger. Hier kijkt men minder naar traditie en meer naar wat medische studies zeggen over de gezondheidseffecten.
Als je tiener per se koffie wil proberen, neem dan de tijd.
Begin met een klein kopje, zonder extra shots of dubbele espresso’s. En serieus, laat ze er geen vloeibaar dessert van maken met een halve spuitbus slagroom.
Decaf kan een goede eerste stap zijn. Je krijgt het ritueel, maar zonder de cafeïne klap.
Sommige mensen breken cafeïne snel af, anderen juist traag.
Genetica speelt daarin een rol.
Als iemand last krijgt van hartkloppingen of zich vreemd voelt na een half kopje koffie, kan dat betekenen dat ze een langzame cafeïne verwerker zijn.
Luister naar je lichaam, of naar het gedrag van je kind. Als ze hyper of angstig worden na koffie, is het misschien gewoon niets voor hen.
Technisch gezien wel, maar waarom zou je? De meeste decaf bevat nog steeds een beetje cafeïne, en kinderen hebben geen extra hulp nodig om wakker te blijven.
Niet per se, maar tieners zouden onder de 100 mg cafeïne per dag moeten blijven en het niet te laat op de dag moeten drinken.
Er is geen wetenschappelijk bewijs voor die bewering. De mythe komt waarschijnlijk doordat cafeïne de opname van calcium kan verstoren als je daar al weinig van binnenkrijgt.
De meeste experts raden aan om te wachten tot minstens 13 jaar, en dan nog steeds met mate.
Cafeïne is mild verslavend. Je kunt hoofdpijn krijgen of je futloos voelen als je ineens stopt, maar het is niet te vergelijken met nicotine of alcohol.
Dat hangt af van de zetmethode, maar een standaard kop filterkoffie van 240 ml bevat zo’n 80–100 mg cafeïne.
Ja, maar met mate. Minder dan 200 mg cafeïne per dag is de algemene richtlijn.
Bij sommige mensen wel. Als je gevoelig bent voor angst, kan cafeïne het verergeren.
Koffie is een mild vochtafdrijvend middel, maar het droogt je niet uit als je normale hoeveelheden drinkt. Je ochtendkop telt nog steeds mee voor je vochtinname.
Of het nu gaat om koffie, ijs, whisky of TikTok: het komt allemaal het best tot zijn recht als je er bewust en op de juiste leeftijd van geniet.
Voor kinderen en tieners geldt: wacht liever nog even, of houd het in elk geval minimaal. Voor volwassenen draait het om je eigen lichaam kennen en het niet overdrijven.
En zoals altijd: raadpleeg je arts als je specifieke gezondheidsvragen hebt.
Wij zijn koffienerds, geen dokters. Maar jouw gezondheid vinden we bijna even belangrijk als een goed gezette espresso.