7 Vreemde Koffiegewoontes van Over de Hele Wereld

Als er 1 ding universeel is is het koffie wel.

Je vindt het op elk continent, in bijna elk land, en toch: hoe mensen het drinken, verschilt enorm.

Sommige tradities lijken normaal als je ermee bent opgegroeid.

Andere zijn ronduit bizar, vooral voor iemand zoals ik, een specialty coffee brander die zweert bij versgemalen bonen, pour over precisie en géén suiker.

Maar weet je wat? Vreemd betekent niet verkeerd.

Elke gewoonte heeft een verhaal, en de meeste zijn een inkijkje in de geschiedenis, het klimaat of zelfs het overlevingsinstinct van een cultuur.

Dus laten we de snob houding even loslaten en kijken naar 7 vreemde koffiegewoontes van over de hele wereld, gewoontes die je wenkbrauwen doen fronsen… of misschien wel veranderen hoe jij je volgende kopje drinkt.

1. Kaas in je Koffie – Zweden & Finland

Ja, je leest het goed. Kaas in je koffie.

In het noorden van Zweden en Finland, waar de winter soms wel negen maanden lijkt te duren en sauna’s worden opgestookt tot vulkanische temperaturen, is er een koffietraditie die tegelijk verrassend én verwarmend is.

Het heet kaffeost, en het komt erop neer dat je blokjes kaas, genaamd leipäjuusto of “broodkaas,” in een kop hete zwarte koffie laat zakken.

Deze kaas is geen cheddar of mozzarella. Het is een stevige, squeaky kaas die traditioneel wordt gemaakt van rendier, geiten of koemelk. 

De kaas wordt gebakken tot hij een gebruinde, licht krokante korst heeft en een warme, nootachtige smaak ontwikkelt.

Doe je ‘m in je koffie, dan zuigt hij het vocht op als een spons maar behoudt zijn vorm. Je drinkt de koffie, en daarna vis je de zachte, warme kaas eruit met een lepel om hem op te eten. Geen grap, veel mensen ervaren het als iets heel geruststellends.

Historisch gezien was deze combinatie logisch.

Voedzaam en verwarmend, ideaal voor een ijskoud klimaat. In landelijke delen van Lapland is het nog steeds populair, en sommige specialty cafés in Finland serveren het als lokale lekkernij.

En nee, dit is geen TikTok hype. Deze gewoonte bestaat al eeuwen, nog van vóór de tijd van industriële zuivel en koffiemachines.

Mocht je ooit in het noorden van Finland of Zweden zijn, sla het niet over. Het klinkt misschien vreemd, maar hé… dat dachten we ook van havermelk, de eerste keer.

2. Gekruide Koffie met Boter – Ethiopië

Ethiopië is niet alleen de geboorteplaats van koffie, maar ook de thuisbasis van een van de meest indrukwekkende en gerespecteerde koffie tradities ter wereld.

Hoewel de meeste mensen wel eens gehoord hebben van de Ethiopische koffieceremonie, kennen maar weinigen deze verrassende variant: koffie gemengd met gekruide, geklaarde boter, ook wel niter kibbeh genoemd.

Deze versie van koffie wordt soms bereid door gemalen koffie te koken met niter kibbeh, een rijke, kruidige boter op smaak gebracht met ingrediënten zoals knoflook, gember, kardemom, fenegriek en komijn. Het resultaat is een hartige, intens aromatische drank die eerder doet denken aan bouillon dan aan een latte.

Deze koffie wordt meestal geserveerd tijdens bijzondere ceremonies of bijeenkomsten, vooral in het zuiden van Ethiopië. Soms wordt er een snufje zout toegevoegd in plaats van suiker.

De boter zorgt voor een volle body en romige textuur, terwijl de kruiden meerdere smaaklagen toevoegen, alsof je een maaltijd drinkt in plaats van een gewone koffie.

Waarschijnlijk is deze gewoonte ooit ontstaan uit noodzaak: calorierijke dranken als deze bieden energie en voeding, wat vooral van waarde is in landelijke of bergachtige gebieden.

Maar het is ook een belangrijk cultureel symbool, het delen van deze koffie staat voor respect en gastvrijheid.

Ben je fan van boterkoffie of bone broth? Dan is dit echt iets voor jou. Het is geen hippe uitvinding, het is oeroud. En het verdient meer waardering binnen de wereld van specialty coffee.

3. Eikoffie – Vietnam

Eieren en koffie? Niet bepaald een alledaagse combinatie, tenzij je in Vietnam bent.

Daar bestel je cà phê trứng, een verrassend luxe drankje gemaakt van eidooiers, suiker en gezoete gecondenseerde melk, die samen worden opgeklopt tot een dikke, zijdezachte schuimlaag met de structuur van custard. Die wordt over of onder een shot krachtige Vietnamese koffie gegoten.

De oorsprong van dit drankje gaat terug tot de jaren 40 in Hanoi, toen melk schaars was.

Een barman genaamd Nguyen Van Giang, werkzaam in het Sofitel Legend Metropole Hotel, begon eidooiers met suiker op te kloppen als alternatief voor melk. Het resultaat? Een drankje dat eruitzag als een foutje, maar smaakte als een toetje.

Vandaag de dag is het uitgegroeid tot een bron van nationale trots. In heel Vietnam, vooral in Hanoi, wordt het zowel warm als koud geserveerd.

Bij cafés zoals Café Giang, gerund door de familie van de uitvinder, is het niet zomaar koffie. Het is een erfstuk.

Hoe smaakt het? Denk aan een tiramisu achtige latte. Zoet, rijk en fluweelzacht. Het opgeklopte ei mengsel ligt als een zachte deken bovenop de krachtige koffie. Sommigen roeren het door elkaar, anderen drinken erdoorheen zoals bij een gelaagde cocktail.

En het is niet alleen voor toeristen, ook de locals drinken het graag, vooral tijdens koelere dagen.

Dankzij het opschuimen en het hete brouwsel is het risico op voedselveiligheid minimaal, zolang de eieren vers zijn.

Zelf proberen? Dat kan. Met een garde, een eidooier, wat gezoete gecondenseerde melk, suiker en sterke koffie kom je een eind. Maar verwacht niet dat je eerste poging kan tippen aan het origineel uit Hanoi.

4. Civetkatpoepkoffie – Indonesië

Civetkatkoffie, beter bekend als kopi luwak, is misschien wel een van de meest beruchte en controversiële koffie tradities ter wereld.

De oorsprong ligt in Indonesië, waar civetkatten (kleine, nachtdieren) rijpe koffiebessen eten, het vruchtvlees verteren, en de bonen weer uitscheiden. Deze bonen worden vervolgens verzameld, grondig gereinigd (gelukkig maar), gefermenteerd, gedroogd, geroosterd en uiteindelijk gezet tot een van de duurste koffiesoorten op aarde.

Het idee erachter is dat de spijsverteringsenzymen van de civetkat de bonen op een unieke manier bewerken. Het zou de bitterheid verminderen en zorgen voor een zachte, aardse smaak met tonen van chocolade.

Sommige koffieliefhebbers zweren bij het zachte, complexe smaakprofiel. Maar hier komt de keerzijde: het is peperduur, zeldzaam en roept serieuze ethische vragen op.

Oorspronkelijk werd kopi luwak verzameld uit uitwerpselen van wilde civetkatten die vrij rondliepen in koffiegebieden.

Maar met de stijgende vraag kwamen ook twijfelachtige praktijken. Tegenwoordig houden veel producenten civetkatten in kooien onder slechte omstandigheden en voeren ze gedwongen koffiebessen.

Deze onethische methodes worden fel bekritiseerd door dierenwelzijnsorganisaties en koffiekenners.

Ben je toch nieuwsgierig? Zorg dan dat je enkel kopi luwak koopt die op verantwoorde wijze is verkregen van vrij levende civetkatten, zonder dwang of mishandeling.

5. Koffie met Citroen – Italië

Deze gewoonte ligt geografisch wat dichter bij huis, maar roept toch nog steeds verbazing op: citroen bij je koffie.

In Italië, vooral in het zuiden, is het niet ongewoon dat mensen een citroenschilletje over de rand van hun espressokopje wrijven, of zelfs een schijfje citroen naast een sterke espresso serveren.

Deze traditie heet espresso al limone, en het is meer dan zomaar een visueel extraatje.

De citroen is er niet alleen voor het oog. Sommigen geloven dat de zuren van de citroen de frisheid van de espresso versterken en de bitterheid afzwakken, wat zorgt voor een beter uitgebalanceerde smaak.

Anderen zien het als iets medicinaals: in bepaalde regio’s, zoals Napels, wordt espresso met citroen ook gedronken tegen hoofdpijn of een kater.

Het is dus deels volksgeneeskunde, niet alleen een smaakexperiment.

De gewoonte zou ook teruggaan tot naoorlogse periodes, waarin cafés in Italië soms slechte of verbrande koffiebonen gebruikten. De citroen hielp dan om de bittere of verbrande smaak te maskeren.

Hoewel de traditie op sommige plekken is blijven hangen, is het zeker geen standaardpraktijk in heel Italië. Sterker nog, veel Italianen zouden schrikken als je citroen in hun espresso doet. Toch wordt het daar waar het nog bestaat gezien als een klein ritueel, een frisse tegenhanger van een diepdonkere shot.

Zelf proberen? Gebruik dan een verse citroenschil. Wrijf de schil over de rand van je kopje en voeg eventueel een beetje zest toe aan de koffie. Laat het sap achterwege, tenzij je van zure espresso houdt.

6. Koffie met Knoflook – Turkije (Zeldzaam)

Dit is waarschijnlijk de vreemdste gewoonte op de lijst, en dat zegt wat. Koffie met knoflook, in het Turks bekend als sarımsaklı kahve, is een zeldzame en grotendeels vergeten traditie, maar ze bestaat nog steeds.

In een doorsnee café in Istanboel ga je het niet vinden, maar in oude volksremedies en regionale gebruiken duikt het af en toe op.

Laten we eerlijk zijn: knoflook en koffie klinken niet bepaald als een geslaagd duo. Maar wie naar de culturele achtergrond kijkt, begint het beter te begrijpen.

Historisch gezien draaide dit drankje niet om smaak, maar om genezing.

In de Turkse volksgeneeskunde speelde men vaak in op de kracht van natuurlijke ingrediënten, en zowel knoflook als koffie stonden bekend om hun geneeskrachtige eigenschappen.

Knoflook werkt antibacterieel, schimmelwerend en zou de weerstand versterken. Koffie werd gezien als opwekkend en goed voor de spijsvertering.

Samen vormden ze een soort rustieke elixer om het lichaam wakker te schudden en ziektes “weg te branden”, vooral in koude seizoenen of tijdens fysieke uitputting.

De bereiding was eenvoudig: geplette knoflook werd direct in de gezette Turkse koffie geweekt of kort gebakken in een pan en vervolgens toegevoegd aan het cezve (koffiepotje) tijdens het zetproces.

Soms ging er ook een snufje zwarte peper of wat honing bij om de scherpte wat te verzachten.

De smaak? Heftig, doordringend, en niets voor watjes.Het is meer een functioneel drankje dan een genietmomentje, vergelijkbaar met hoe mensen vandaag de dag tarwegras of appelciderazijn naar binnen werken “omdat het gezond is.”

Je zult het zelden tegenkomen in moderne cafés, maar sommige Turkse herboristen of ouderwetse dorpscafés verwijzen er nog naar als een nostalgische curiositeit of huismiddeltje. Je ziet het soms ook terug in etnobotanische studies of erfgoedprojecten, zoals vermeld in het Anadolu Journal of Agricultural Sciences.

Moet je het proberen?

Alleen als je dapper bent, je niet lekker voelt, of benieuwd bent hoe ver je koffie grenzen reiken. Maar serveer het alsjeblieft niet aan gasten zonder waarschuwing.

7. Koude Koffie met Tonic – Nederland

Als de zomer aanbreekt in Nederland, ja, zelfs met ons beruchte wisselvallige weer, worden we behoorlijk creatief met hoe we onze koffie drinken.

Een van de meest verfrissende en opvallende koffiedrankjes van de laatste jaren is koffie tonic: espresso gemixt met tonic water.

Klinkt vreemd, toch? Koffie en tonic? Echt waar?

Maar geloof me, het werkt. De bitterheid van de tonic combineert verrassend goed met de frisse, citrusachtige tonen van een goede espresso.

In plaats van de koffie te overheersen, versterkt het bruisende karakter van de tonic juist de natuurlijke smaken van de koffie. Het is alsof er een klein feestje op je tong plaatsvindt, scherp, sprankelend en heerlijk verfrissend.

Deze trend is vooral populair geworden in specialty koffiezaken in steden als Amsterdam, Rotterdam en Utrecht.

Ideaal voor zonnige dagen (en ja, die hebben we echt vaker dan je denkt).

Als het warm is, zit je vaak niet te wachten op iets zwaars of romigs. Dan wil je iets lichts, fris en verkoelend. En daar scoort koffie tonic véél beter dan een standaard iced latte.

Wat dit drankje extra leuk maakt: het past perfect bij de Nederlandse mentaliteit. Lekker direct, no-nonsense, maar wel met een originele twist.

Sommige cafés voegen een schijfje citroen of een takje rozemarijn toe voor net dat beetje extra flair, zonder dat het ingewikkeld wordt.

Zelf proberen? Gebruik een fruitige, frisse espresso van goede kwaliteit, schenk daar een goede tonic overheen met wat ijs, en kijk wat je ervan vindt.

Het vervangt je ochtendkoffie niet, maar het is een geweldige manier om af te koelen én op te laden tegelijk.

Dus ja, koffie met tonic klinkt misschien raar, maar het smaakt verrassend goed. Gewoon een klein stukje Nederlandse koffiecultuur.

Conclusie

Koffiegewoontes zijn vreemd. En precies dat maakt ze zo mooi.

Ze laten zien dat er niet één juiste manier is om koffie te zetten of te drinken. Wat voor de één raar lijkt, is voor de ander pure nostalgie of troost.

En soms is het juist het doorbreken van je eigen routines dat je helpt ontdekken wat je écht lekker vindt.

Dus de volgende keer dat je een slok neemt, gooi er eens een blokje kaas of een scheutje tonic bij.

Wat heb je te verliezen?

In het slechtste geval heb je een goed verhaal. In het beste geval vind je je nieuwe favoriete manier om koffie te drinken!