Waar komt koffie vandaan?

Waar komt koffie vandaan

Koffie, ons favoriete drankje waar we niet zonder kunnen. We kunnen er wat van in Nederland hoor. Iedere dag wordt er zo’n 6,5 miljoen liter koffie gedronken in ons kikkerlandje.

Wist je dat wij als Nederlanders ongeveer 150 liter koffie per persoon per jaar drinken?

Ik snap het wel hoor, het helpt je te starten met de dag, je kunt er een mooie maaltijd mee afsluiten én als je de juiste koffie hebt is het gewoon ook super lekker!

Maar het groeit hier niet... Hoe zijn wij van dat geweldige drankje gaan leren houden en waar komt het nu precies vandaan?

Allereerst maak ik een klein uitstapje naar de geschiedenis van koffie om vervolgens terug te komen op de 'coffee belt', de symbolische riem rondom de evenaar. Alleen in die regio's worden koffiebonen verbouwd.

De oorsprong van koffie

De koffieplant is in de 10e eeuw ontdekt in Ethiopië waar geitenhouder Kaldi opmerkte dat zijn kudde geiten wel heel vrolijk ging dansen na het snoepen van een bepaalde struik.

Pas in de 15e eeuw verspreidde deze plant zich richting Jemen en kwam daarmee in het midden oosten terecht, waar de koffie cultuur die wij nu nog steeds kennen, is ontstaan.

Vanaf de 17e eeuw gingen steeds meer Europeanen koffiebonen vanuit Arabië importeren en de koffiehuizen openden zich al gauw in de grote Europese steden.

Nederland heeft koffie populair gemaakt 

Uiteindelijk waren het de Nederlanders die erin slaagden de zaden van de koffiebessen naar de Indische koloniën te verschepen. Al snel bloeide er een zeer winstgevende koffiehandel op en kwamen er steeds meer koffieplantages op de Indonesische eilanden.

Lees ook: De geschiedenis van koffiebonen

De koffiegordel

De koffieplant, met name de Arabica plant, is een gevoelige plant die een hele specifieke leefomgeving nodig heeft om goed te gedijen. Het moet er lekker warm zijn, het moet veel regenen en de bodem moet erg vruchtbaar zijn.

Maar het mag er niet vriezen. Alleen in een heel specifiek gebied rondom de evenaar zijn deze ideale omstandigheden, waardoor dit gebied ook wel de ‘coffee belt’ of koffiegordel wordt genoemd.

In de afbeelding hieronder zie je precies hoe deze  gordel loopt en wat de koffieproducerende landen zijn.

De koffiegordel

Top 5 koffieproducerende landen

Momenteel groeit koffie op vier verschillende continenten en in meer dan 40 landen. De grootste producenten zijn Brazilië en Vietnam, gevolgd door Colombia en Indonesië met Ethiopië als hekkensluiter.

Zie hieronder hoeveel koffie er in deze landen per jaar wordt geproduceerd.

Land

Productie (in tonnen)

Brazilië

3.009.402

Vietnam

1.683.971

Colombia

885.120

Indonesië

760.963

Ethiopië

482.561

 Bron: https://www.atlasbig.com/en-us/countries-coffee-production

 De koffieplant

Koffiebonen komen van de koffie plant. Een soort struik die heel groot kan worden. Koffieboeren trimmen ze kort om de oogst zo werkbaar mogelijk te houden.

Aan deze planten groeien takken vol met koffiebessen, waarin de koffiezaad zit die wij koffiebonen noemen. De twee meest bekende soorten koffiebonen zijn de Arabica en de Robusta.

 Koffiebessen gedroogdPhoto: The Coffee Quest

Arabica koffiebonen

Arabica koffiebonen zijn de meest populaire koffiebonen waarvan wordt gezegd dat het de allereerste koffieplant ooit is. De arabica koffiebonen zijn ovaal van vorm, hebben een opvallend middengedeelte en zijn vaak groter dan Robusta bonen.

Door de complexe smaken en aanwezige aciditeit is de Arabica koffieboon geliefd bij koffie connoisseurs omdat ze een zoetere en zachtere smaak hebben, met tonen van fruit, bloemen, chocolade en noten.

Arabica koffiebonen zijn over het algemeen duurder dan Robusta koffiebonen. Dit komt omdat deze delicate boon erg veeleisend is aan zijn leefomgeving en de weersomstandigheden, en heeft deze flinke hoogtes nodig om te groeien (tussen de 500m en 2500m boven zeeniveau).

Lees ook: 100% arabica, wat is dit nu precies?

Robusta koffiebonen

De meeste Robusta koffiebonen groeien in Afrika, Viëtnam en Indonesië. Robusta heeft veel lagere aciditeit gehaltes en smaakt daardoor minder zoet.

Door het gebrek aan complexiteit en sterkere smaken kan de Robusta koffieboon smaken van hout en verbrand rubber hebben.

Traditioneel gezien is de Robusta koffieboon populair voor espresso's door de rijkere smaak en stevige créma laag die je krijgt met deze koffiebonen.

Robusta koffie groeit veel lager (tot 1000m boven zeeniveau), produceert meer en sneller vruchten dan de Arabica plant en heeft meer bessen per koffie struik.

Doordat deze koffiebonen veel minder gevoelig zijn voor ziektes en weersomstandigheden groeien ze makkelijker en zijn ze over het algemeen een stuk goedkoper dan Arabica koffiebonen.

Daarnaast bevatten de Robusta bonen ook een stuk meer cafeïne dan Arabica bonen, soms wel tot twee keer zo veel! Dit verklaart ook waarom ze minder natuurlijke vijanden hebben.

Waar groeien cafeïnevrije koffiebonen

Cafeïnevrije koffiebonen bestaan niet, want cafeïne komt van nature voor in koffiebonen.

Cafeïnevrije koffie wordt middels een proces gemaakt door de cafeïne eruit te wassen met water. Daarna worden de koffiebonen weer gedroogd zodat deze weer hun normale vochtgehalte terug krijgen.

Desondanks dat de koffiebonen na dit proces cafeïnevrij genoemd mogen worden, blijft er altijd een heel klein beetje cafeïne achter in de koffieboon.

Lees ook: Cafeïnevrije koffie aka decaf, hoe maak je dat?

Lees ook: Cafeïnevrije koffie, alles wat je moet weten.