Welke soorten koffiebonen zijn er?

Als je into koffie bent, dan ben je er waarschijnlijk al achter hoeveel verschillende koffie er op de markt te krijgen is. Voordat wij begonnen met Zwarte Roes, was het voor ons ook een raadsel en zagen wij door de bomen het bos soms niet meer.

Om echt goed te begrijpen hoe het nu precies zit met al deze soorten koffiebonen wil ik je meenemen naar de basis.

Je hebt vast wel eens gehoord van 100% Arabica, maar naast de Arabica zijn er dus nog drie andere soorten koffiebonen.

In deze blog neem ik je nog wat dieper mee in de wondere wereld van koffie. Er zijn namelijk grote verschillen tussen de verschillende soorten koffiebonen die je enorm kunnen helpen in je beslissing welke koffie je nu de volgende keer gaat kopen.

En let op, sommige koffie soorten zijn niet te drinken! Onze Arabica koffiebonen gelukkig wel. Wij hebben ervoor gekozen om alleen 100% Arabica koffie te verkopen vanwege de excellente en complexe smaakprofielen van deze koffiesoort.

Ik zal de verschillende soorten koffie toelichten in volgorde van populariteit. Arabica, Robusta, Liberica en afsluitend Excelsa.

Arabica

Arabica koffie komt van de koffiebonen van de Coffea Arabica plant. Deze plant heeft zijn oorsprong in Ethiopië en is door geitenhoeder Kaldi in de 10e eeuw ontdekt.

Kaldi kwam erachter dat zijn geiten wel heel vrolijk werden na het eten van de bessen van deze plant. Hij ging op onderzoek uit en kwam erachter dat er een bijzonder stofje in deze koffiebessen zat, cafeïne.

Lees ook: Waar komt koffie vandaan?

Arabica is ’s werelds populairste koffiesoort. 60% van de gedronken kopjes koffie wereldwijd is Arabica koffie. De Arabica koffieplant heeft ook weer veel verschillende sub-soorten. Dit zijn de soorten die je o.a. bij onze Arabica koffiebonen terug vind op het label.

Hieronder een rijtje met de meest populaire soorten:

• Typica
• Caturra
• Pacamara,
• Bourbon,
• Kona,
• Geisha
• En nog veel meer…

In de intro noemde ik al even dat Arabica over het algemeen complexere smaakprofielen heeft dan de andere soorten koffiebonen.

Over smaak valt natuurlijk niet te twisten, maar 100% Arabica  koffie staat er wel om bekend dat het de meeste complexe, fruitige en acidische smaken heeft van alle koffiesoorten.

Dit draagt ook bij aan zijn wereldwijde populariteit en de groei van specialty coffee. Want bij specialty coffee draait het allemaal om zo uniek mogelijke smaken en een hoog acidity gehalte in je kopje koffie.

Tot slot is de Arabica koffiesoort ook de duurste. Dit heeft er voornamelijk mee te maken dat deze koffieplant alleen op hoge hoogtes groeit.

De plant stelt heel wat eisen aan zijn leefomgeving zoals luchtvochtigheid, regenval, zonneschijn en nog veel meer. Allemaal factoren wat deze koffiebonen schaarser maakt en wat de prijs flink opdrijft.

Robusta

Robusta koffie komt van de Coffea Canephora plant welke oorspronkelijk ook uit Afrika afkomstig is. De koffiebonen van de Robusta plant zijn een stuk minder gewild dan de Arabica koffiebonen.

Robusta staat bekend om zijn bittere smaakeigenschappen en wordt voornamelijk gebruikt in oploskoffie, espresso of als vulmiddel voor sommige blends en gemalen koffie.

Dit heeft voornamelijk met de goedkopere prijs van Robusta koffie te maken.

De smaak van robusta is dus vooral bitter en minder complex dan de Arabica soorten. Veelal in espresso’s, cappuccino’s of latte’s wordt er gezocht naar een wat ‘sterkere’ smaak in de koffie. Hier kan Robusta dus zeker aan bijdragen.

De wat bitterdere smaken komen vooral door het hogere cafeïne gehalte in Robusta koffie. Dit kan het idee van “sterkere koffie” nog wat versterken.

Robusta groeit op lagere hoogten dan zijn populaire broer, Arabica. De naam zegt het al een beetje, maar deze plant is een stuk robuuster en veel minder vatbaar voor ziektes en parasieten. De plant groeit makkelijk en snel en er kan een flinke oogst vanaf gehaald worden.

Trouwens, dat robuuste komt van de grotere hoeveelheid cafeïne die in de bessen van de plant aanwezig is. Dit natuurlijke afweermechanisme beschermt de plant tegen ziektes, schimmels en parasieten.

Door de makkelijkere en grotere oogsten en een minder populair smaakprofiel is deze koffie ook een stuk goedkoper dan de Arabica soort.

Is dat nu de reden dat de grote koffiemerken heel veel Robusta toevoegen aan hun blends? Hmmm… Ik denk het wel, tijd voor vervolgonderzoek ;-).

Liberica

Zelf heb ik nog nooit koffiebonen van de Liberica plant gedronken. Ze zijn ook best wel schaars en niet alom te verkrijgen.

De koffieplant vind zijn oorsprong in Liberia. De koffiebessen en bonen van deze plant zijn een stuk groter dan de Arabica bonen en hebben een ongelijke, niet symmetrische vorm.

Qua smaakprofiel hebben de Liberica koffiebonen een fruitig karakter met veel diepgang.

Rond 1890 is de Liberica plant getransporteerd naar andere landen en is vooral in Zuid-Oost Azië erg populair geworden. Door de massa sterfte van de Arabica koffiesoort is men opzoek gegaan naar een alternatief.

De Liberica plant is  een stuk sterker dan de Arabica plant, gedijd goed in hete klimaten is resistent tegen pesticiden en kan net als de Robusta plant op lage hoogten groeien.

Liberica is één van de meest zeldzame soorten koffiebonen, doordat er maar een handjevol producenten zijn die deze soort verbouwd. Het is dus ook erg moeilijk om aan deze koffie te komen. Ben je echt nieuwsgierig geworden?

In de volgende landen wordt de Liberica soort veel verbouwd:

• Maleisië
• De Philipeinen
• Indonesië

Excelsa

Ook ontdekt in Afrika in de 20e eeuw. De Excelsa koffiesoort is een unieke, veerkrachtige en productieve soort. Ook deze soort wordt, net als de Liberica, minimaal verhandeld en verbouwd. 

In tegenstelling tot de andere soorten koffiebonen groeien de Excelsa koffiebonen meer in een soort van boom dan een struik. De Excelsa plant moet dan ook echt de lucht in groeien om een goede productie te kunnen krijgen.

De koffiebonen afkomst van de Excelsa plant zijn lager in cafeïne dan de andere koffiebonen soorten, maar zijn toch zeer resistent tegen ziekten die bij de andere koffiesoorten vaak voorkomen.

Conclusie

Naast alle verschillende koffie’s uit allerlei verschillende landen bestaan er ook diverse plantsoorten waaraan verschillende soorten koffiebonen groeien. Al deze koffieplanten vinden hun oorsprong in Afrika en zijn in de loop der jaren verspreid over de rest van de wereld.

Naast de populaire Arabica en Robusta soorten zijn er nog een tweetal soorten waar wij nog niet zo heel veel van weten. De Liberica en Excelsa zijn nog weinig populair, maar hebben bepaalde eigenschappen die zeer interessant kunnen zijn voor de toekomst van koffie, die momenteel wordt bedreigd door de klimaatverandering.

Mede hierdoor wordt het gebied waarin de Arabica koffieplant het best gedijd in snel tempo verkleind en is de toekomst van de Arabica soort uiterst onzeker.

Ik verwacht dat in de komende tien jaren deze, nu nog, onbekende soorten hun opmars gaan maken. Stay tuned.